ضربات انصارالله در مأرب و الجوف؛ کابوس سعودی از ورود جنگ به خاک عربستان

کمرنگ شدن تلاش‌های دیپلماتیک برای پایان جنگ یمن طی ماه‌های گذشته روند درگیری‌های نظامی شدت بیشتری یافته است و در حالی که در عرصه زمینی نیروهای ارتش و کمیته‌های مردمی یمن موفق شده‌اند به پیشروی‌های خود در استان‌های مأرب، جوف، مناطق ساحل غربی و حتی استان‌های همجوار با خاک عربستان سعودی ادامه دهند، ائتلاف سعودی از طریق بمباران‌های کور هوایی علیه غیرنظامیان و اماکن استراتژیک یمن سعی داشته است تا از روند پیشروی‌های انصارالله جلوگیری به عمل آورد.

پیشروی انصارالله در مأرب و جوف

بی‌تردید مهمترین جبهه جنگ در حال حاضر شهر استراتژیک و نفت‌خیز مأرب است که هم‌اکنون در محاصره کامل نیروهای انصارالله و متحدان آن قرار دارد. به گفته منابع محلی، طی روزهای گذشته در مأرب، درگیری‌های خشونت‌آمیز بین نیروهای دولت صنعا از یک سو و نیروهای رئیس جمهور مستعفی و فراری یمن منصور هادی و حزب اصلاح تحت حمایت ائتلاف سعودی در اطراف شهر و در ارتفاعات جبل البلق که مستقیماً مشرف به نقطه فلج در دروازه جنوبی شهر مأرب است، جریان دارد.

نبردهای شدید بین دو طرف در مناطقی که جبل البلق شرقی و منطقه موسوم به «کرّی» را از هم جدا می کند، در منطقه وادی عبیده در جنوب شرقی شهر، ادامه دارد. این منطقه خط حیاتی است که شهر مأرب و میادین نفتی را به هم وصل می‌کند.

در طرف دیگری از جنگ، جنبش انصارالله برای قطع راه ارتباطی نیروهای وابسته به منصور هادی در استان الجوف در مرز‌های عربستان سعودی با مأرب، پیشروی‌های زیادی به دست آورد.

یک منبع نظامی یمنی در روزهای گذشته به خبرگزاری اسپوتنیک گفت: جنبش انصارالله با حمله‌ای گسترده توانست بیشتر منطقه راهبردی الیتمه از توابع خب و الشعف در شرق الجوف در مرز با نجران عربستان، از جمله بازار منطقه و همه ارتفاعات اطراف آن، را تحت کنترل خود در آورد.

وی افزود منطقه خب و الشعف به مساحت ۳۲ هزار کیلومتر مربع حدود ۷۰ درصد از مجموع مساحت الجوف را که ۳۹ هزار و ۴۹۵ کیلومتر مربع است و شامل ۱۲ منطقه است، تشکیل می‌دهد که بیشتر آن تحت کنترل نیرو‌های جنبش انصارالله است.

جنبش انصارالله یمن سعی دارد در چارچوب عملیات نظامی خود برای سیطره بر مأرب، منطقه خب و الشعف را برای قطع ارتباط استان مأرب از استان الجوف تحت کنترل خود در آورد.

این پیشروی‌ها که نگرانی شدید عربستان سعودی را در پی داشته است، پس از آن صورت گرفت که کمیته‌های مردمی در یک عملیات نظامی که در منطقه جازان در جنوب عربستان سعودی انجام شد، توانست تلفات زیادی به شبه نظامیان سودانی در خدمت ارتش عربستان وارد کند.

روز جمعه گذشته خبرگزاری فرانسه اعلام کرد که در نتیجه عملیات ارتش و کمیته های مردمی در استان حجه در شمال غربی یمن و جیزان عربستان سعودی، مواضع مزدوران تحت کنترل عربستان در منطقه مرزی الحثیره، بین منطقه حرض مورد حمله قرار گرفت و در نتیجه این حملات10 سرباز سودانی کشته و حداقل 17 تن دیگر زخمی شدند.

ارسال سودانی‌ها به مرزهای سعودی

ناتوانی ارتش عربستان برای مقابله با نیروهای یمنی در عرصه زمینی جنگ مدتهاست که به واقعیت غیرقابل انکاری تبدیل شده است. ارتش اجاره‌ای سعودی‌ها که عمدتاً شامل استخدام مزدوران نظامی از دیگر کشورهای جهان بویژه آفریقایی و پاکستانی بوده است ناتوانی خود در امکان مقابله با نیروهای یمنی را از همان آغاز جنگ اثبات کرد به صورتی که ریاض اتکای اصلی عملیات نظامی خود را بر نیروی هوایی قرار داده است.

در شرایط کنونی نیز با افزایش تهدیدات نظامی علیه مرزهای سعودی و نزدیک شدن مواضع ارتش و کمیته‌های مردمی یمن به استان‌های نفت خیز مرزی عربستان با یمن، ریاض به شدت نسبت به امکان حفظ تمامیت ارضی خود در جنگ نگران شده است به صورتی که ریاض در پاسخ به حملات یمنی‌ها در ساعات گذشته به شدت فرودگاه صنعا را مورد حملات هوایی خود قرار داده‌اند.

ائتلاف سعودی بدون اشاره به حملات همه جانبه به مراکز غیر نظامی یمن مدعی شده است که حمله به فرودگاه صنعا به دنبال پاسخ به تهدید و حملات برون مرزی انجام می‌شود.

همچنین پایگاه خبری یمن نیوز روز گذشته اعلام کرد، سرکرده‌های ائتلاف متجاوز سعودی-اماراتی اخیرا در تلاش هستند که چند لشکر از نیروهای دولت مستعفی و حزب اخوانی «الاصلاح» را از مأرب و حضرموت به مرزهای جنوبی خود ارسال کنند.

از طرف دیگر طی ماه‌های گذشته گزارش‌ها حاکی از آن است که عربستان شبه نظامیان سودانی را در مناطق مرزی خود با یمن مستقر کرده است.

سودان ده ها هزار سرباز به ویژه شبه نظامیان جنجوید، شبه نظامیان سابق متهم به جنایات در منطقه دارفور را به یمن فرستاده است.

در پایان سال 2019، دولت انتقالی برخاسته از انقلاب سودان اعلام کرد که تعداد سربازان حاضر در یمن را از 15000 نفر در ابتدای درگیری به 5000 نفر کاهش می دهد.

در ژانویه 2020، هزاران سودانی در خارطوم تظاهرات کردند و خواستار بازگرداندن بستگان خود شوند که به گفته آنها برای جنگ در یمن و لیبی استخدام شده بودند.

نگرانی ائتلاف از اتهام جنایت جنگی

اما در شرایطی که اوضاع جبهه جنگ روز به روز برای عربستان سعودی و متحدانش سخت‌تر می‌شود در عرصه سیاسی نیز فشارهای خارجی بر ریاض برای توقف جنگ بیشتر شده و افزایش گزارش‌ها از اوضاع وخیم انسانی یمن در نتیجه تداوم جنگ‌طلبی سعودی‌ها و محاصره یمن نگرانی‌های ریاض را از آینده در پی داشته است.

در همین راستا روزنامه گاردین اخیراً افشا کرد که تلفن رئیس یک تیم بین المللی از کارشناسان که در حال بررسی جنایات جنگی احتمالی در یمن هستند، با نرم افزارهای پیچیده جاسوسی توسط عربستان و امارات هدف قرار گرفته است.

بر اساس تحلیل کارشناسان عفو ​​بین‌الملل از تلفن کمال الجندوبی تونسی، که به عنوان رئیس گروه کارشناسان در یمن فعالیت می‌کرد، در آگوست 2019 جاسوسی شده است.

بر اساس این تحلیل، هک تلفن جندوبی چند هفته قبل از ارائه گزارش تیم کارشناسان به سازمان ملل رخ داد که برخی از یافته‌های آن به این نتیجه رسیدند که ائتلاف نظامی به رهبری عربستان سعودی به طور «جدی» مرتکب نقض قوانین بین المللی بشردوستانه شده است " که می تواند منجر به "مسئولیت کیفری جنایات جنگی" شود.

الجندوبی پس از اطلاع از این واقعه در واکنش به حک تلفن خود گفت: اصلاً از آنچه اتفاق افتاده تعجب نمی کنم. وی ادامه داد: ما متوجه شدیم که ممکن است پس از انتشار گزارش خود در سال 2018 هدف قرار گرفته شویم، زیرا این گزارش برای عربستان سعودی و امارات متحده عربی شوک‌آور بود.

سازمان ملل می گوید که تا پایان سال 2021، جنگ یمن به طور مستقیم و غیرمستقیم باعث کشته شدن 377 هزار نفر خواهد شد.

به گفته سازمان ملل متحد، جنگ در یکی از بدترین بحران های بشردوستانه و اقتصادی در جهان، ۱۲۶ میلیارد دلار به اقتصاد یمن خسارت وارد کرده است و اکثر جمعیت ۳۰ میلیونی آن به کمک وابسته هستند.